Είναι συνηθισμένο πράγμα στο Χριστιανικό κόσμο να γίνονται «Σύμβολα Πίστης». Το πιο φημισμένο Σύμβολο Πίστης είναι το αρχαίο της Α΄ και Β΄ Οικουμενικής Συνόδου, το λεγόμενο Σύμβολο Πίστης της Νίκαιας-Κωνσταντινουπόλεως, που έγινε τον 4ο αιώνα μ.Χ. και στο οποίο ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος είχε αποκλείσει τους επισκόπους των Εβραιοχριστιανών. Σήμερα σε όλο τον Κόσμο, τα «Σύμβολα Πίστης» είναι όσα περίπου και οι Χριστιανικές αποχρώσεις και Δόγματα, που υπολογίζονται σε 33.800 σύμφωνα με τη World Christian Encyclopedia, και καθένα τους αντανακλά τα ιδιαίτερα «πιστεύω» εκείνων των χριστιανικών αποχρώσεων.
Αυτού του είδους η παράδοση δεν υπάρχει στον ιουδαϊκό κόσμο. Δεν βρίσκει κανείς Σύμβολα Πίστης τοποθετημένα σε Συναγωγές και ο λόγος είναι απλός. Σύμβολο πίστης του ιουδαϊσμού συντάχτηκε πολύ αργά από τον Εβραίο φιλόσοφο Μαϊμωνίδη το 12ο αι. μ.Χ., και αυτό έγινε επειδή υπήρχε έμμεσα η πίεση της χριστιανικής Εκκλησίας. Σύμφωνα με τον ιουδαϊκό τρόπο σκέψης η Βίβλος λέει ό,τι λέει, και είτε το κάνεις είτε όχι. Ο ιουδαϊκός κόσμος βλέπει αυτό που κάνεις ως το κριτήριο με το οποίο κρίνεσαι, επειδή αυτό που πιστεύει κάποιος είναι εύκολο να αλλάξει. Σε μια στιγμή μπορεί να φωτιστείς και να αλλάξεις γνώμη, πιστεύοντας ακριβώς το αντίθετο από αυτό που πάντοτε πίστευες, αλλά το να αλλάξεις τον τρόπο ζωής σου δεν είναι εύκολο, και εδώ είναι όπου περισσότερο χρειάζεται η Πίστη.
Μήπως θα έπρεπε ο Χριστιανισμός στο σύνολό του να προσέξει σε αυτό το σημείο την ιουδαϊκή νοοτροπία; Γιατί η ενότητα των Χριστιανών που όλοι ποθούμε δεν δύναται να γίνει βασιζόμενη σε κάποιου είδους «αλήθεια», η οποία από τη φύση της δεν μπορεί να είναι στατική αλλά δυναμική. Η αλήθεια στα ανθρώπινα πράγματα συνεχώς εξελίσσεται. Το ίδιο συμβαίνει και με το περιεχόμενο της πίστης. Αν εξαιρέσουμε κάποια βασικά πράγματα που αναφέρονται ξεκάθαρα στην Αγία Γραφή, τα περισσότερα που έχουν σχέση για τη φύση του Ιησού ως Θεού, τη σχέση ανθρώπινης και θείας φύσης του, η θεότητα και η προσωπικότητα του Αγ. Πνεύματος κλπ, παρόλο που μπορεί να συμφωνούμε, δεν αναφέρονται όμως λεπτομερώς στην Αγία Γραφή. Αν ο Θεός θεωρούσε τόσο σημαντικά όσα πράγματα η Χριστιανική Θεολογία θεωρεί σήμερα, δεν θα τα ανέφερε πολύ πιο καθαρά και λεπτομερώς; Αντίθετα η εβραϊκή θεολογία επιμένει στο να ερευνά πώς θα εφαρμόσουν οι πιστοί καλύτερα και πιστότερα τις εντολές του Θεού. Αυτό τους ενδιαφέρει, και αυτό φαίνεται να τονίζεται περισσότερο στη Βίβλο, σύμφωνα μάλιστα με τα λόγια του Ιησού: «Όποιος έχει τις εντολές μου και τις τηρεί, εκείνος είναι που με αγαπά. Και εκείνος που με αγαπά θα αγαπηθεί από τον Πατέρα μου, κι εγώ θα τον αγαπήσω και θα του εμφανίσω τον εαυτό μου» (Ιωάννης 15:21). Η σειρά είναι: εντολή, τήρηση, απόδειξη αγάπης, φανέρωση του Θεού, δηλαδή γνώση της Αλήθειας, γιατί Εκείνος είναι η Αλήθεια. Δεν φαίνεται άλλος τρόπος για να γνωρίσει κανείς βαθύτερα το Θεό.
Λέγεται ότι κάποτε ένας μαθητής έλεγε σε ένα ραβίνο: «Δεν καταλαβαίνω γιατί να πράξω αυτήν την εντολή. Μου φαίνεται χωρίς νόημα». Και ο ραβίνος του απάντησε: «Τήρησε την εντολή, ακόμη και αν δεν την καταλαβαίνεις. Και εφαρμόζοντάς την θα την καταλάβεις».
Άλλος λόγος του Ιησού: «Αν τις εντολές μου τηρήσετε, θα μείνετε μέσα στην αγάπη μου, καθώς εγώ έχω τηρήσει τις εντολές του Πατέρα μου και μένω μέσα στην αγάπη του». (Ιωάννης 15:10). Ο Θεός μας αγαπά όταν τηρούμε τις εντολές του, όχι με το αν σκεφτόμαστε ορθά σχετικά με πώς είναι η φύση του Θεού. Πόσες θεολογικές μάχες, πόσο μίσος, πόσες διαιρέσεις, πόσες πυρές σε αιρετικούς θα είχαμε γλυτώσει, αν είχαμε σε αυτό το σημείο ακολουθήσει την εβραϊκή και όχι την ελληνική νοοτροπία. Δυστυχώς η ελληνική φιλοσοφία, η ελληνική νοοτροπία επέδρασε στη χριστιανική θεολογία και έτσι σε πολλά πράγματα η εκκλησία έπαψε να σκέφτεται βιβλικά, αλλά ελληνικά, και αυτό την απομάκρυνε από τη σωστή ερμηνευτική και θεολογία.
Αν αδελφέ μου ή αδελφή μου η πίστη σου σε κάποιο θέμα σε βοηθά να βρίσκεσαι πιο κοντά στο Θεό, να τον αγαπάς και να τηρείς τις εντολές του, πίστευέ το έτσι όπως νομίζεις. Αν κάποιος άλλος το πιστεύει διαφορετικά ας το πιστεύει και αυτός με τον τρόπο του. Καθετί εξαρτάται από το αποτέλεσμα. Και τα αποτέλεσμα είναι το ζητούμενο: Να αγαπούμε το Θεό και τον άνθρωπο και να τηρούμε τις εντολές Του. Αυτός ο τρόπος επιφέρει ελευθερία, υγιή ανεκτικότητα και ευρύ πνεύμα. Ακούμε τον άλλο, δεν είμαστε έτοιμοι να τον καταδικάσουμε επειδή σε κάποια πράγματα πιστεύει διαφορετικά από ό,τι η εκκλησία στην οποία ανήκουμε. Δεν προωθούμε θεολογικό χάος ούτε συγκρητισμό[1], αλλά γινόμαστε πρακτικοί στην πίστη μας παρά θεωρητικοί. Νομίζουμε πως αυτό έχει τελικά μεγαλύτερη σημασία στον κόσμο που ζούμε. Πιστεύουμε ό,τι δίδασκε ο ιερός Αυγουστίνος: «Στα βασικά ενότητα, στα δευτερεύοντα ελευθερία, πάνω σε όλα όμως η αγάπη».
[1] Συγκρητισμός σημαίνει: τεχνητός συμβιβασμός διδασκαλιών, που είναι διαφορετικές ή και ασυμβίβαστες μεταξύ τους, σε ένα ενιαίο φιλοσοφικό σύστημα, χωρίς να υιοθετείται κάποιο από τα φιλοσοφικά συστήματα στα οποία ήταν εντεταγμένες αυτές οι ιδέες, θεωρίες.
